Hoe is het om samen met anderen een cohousing te bouwen? Marie-Ann vertelt over haar ervaringen bij Cohousing Gecco in Gentbrugge. In 2015 startte deze ecologische cohousing, op een steenworp van een natuurgebied. Het zou een project van lange adem worden, met een aantal tegenslagen. Maar iedereen bleef positief: “Het is enorm verbindend om alle bewoners te zien samenwerken. Door het bouwproces hebben we elkaar echt leren waarderen.”
Kan je iets vertellen over Cohousing Gecco?
Marie-Ann: “Onze cohousing aan de rand van Gent is een mooie mix van gezinnen, alleengaanden met of zonder kinderen, met of zonder beperking, jong en iets ouder. Met heel veel respect voor het bestaande groen werden de woningen en appartementen gebouwd. Alle woningen zijn passief. Geothermische warmtepompen en zonnepanelen zorgen voor de energie. In het gemeenschappelijke deel -wat we deels zelf bouwden- vind je een zaal met keuken, coworking, kinderspeelkamer, wassalon, logeerkamer en atelier.”
Cohousing Gecco in het kort:
Aantal wooneenheden | 28 units (17 huizen en 11 appartementen) |
Duurzame energie | 350 zonnepanelen en warmtepompboiler |
Hoofdverwarming | warmtepomp met diepteboring |
Verdeelsysteem | vloerverwarming |
Dakbekleding | extensief groendak |
Waarom hebben jullie gekozen om duurzaam te bouwen? Wat vonden jullie belangrijk?
“De focus lag in het begin heel sterk op duurzaamheid in meerdere betekenissen. We trokken in die eerste fase naar Kamp C in Westerlo om voldoende informatie op te doen over duurzaam wonen. Bouwen en wonen zorgt voor veel uitstoot, dus we wilden met dit project een deeltje van de oplossing zijn in plaats van een deel van het probleem.”
- Kies voor architecten en firma’s die kwalitatief werk leveren, maar ook plezier aan hun werk beleven. Kies voor de mensen die gepassioneerd over bouwen en wonen spreken, goed kunnen luisteren, meedenken, beelden tonen en alternatieven voorzien.
“Cohousing Gecco is duurzaam op verschillende vlakken. Het begint allemaal met locatie: strategisch gelegen, zodat bewoners de auto kunnen laten staan. De omliggende natuur moet natuur blijven, dus dat is ook een belangrijke factor. Wij hebben alle bomen in kaart gebracht en zoveel mogelijk behouden. Dat maakt van cohousing Gecco een rustige, groene plek waar we rustig kunnen zitten en kinderen veilig kunnen spelen. Een tweede element is het delen van ruimtes en spullen. We dachten na over wat we per se zelf wilden bezitten, en wat best gemeenschappelijk kon. In het gemeenschappelijke gedeelte vind je bij ons een zaal met keuken, coworking, kinderspeelkamer, wassalon, logeerkamer en atelier. Door spullen en ruimtes te delen kan je eigen woning een stuk compacter zijn. Doe dit maal 28 en je bespaart heel wat op de totale voetafdruk. Ook qua materialen zijn we de duurzame weg ingeslagen met o.a. bakstenen van dichtbij en ecologische alternatieven. Voor het commonhouse -dat we in eigen beheer bouwden- kozen we voor hernieuwbare en natuurlijke materialen zoals fermacell en OBS. De structuur bestaat uit een houtskelet dat Lab15 vakkundig heeft geplaatst. Met ongeveer 350 zonnepanelen op huizen en commonhouse, met verwarming door geothermie en ventilatie type D zijn de gebouwen ook technisch helemaal klaar voor de toekomst.”
“Een ander aspect dat duurzaam is, maar niet in de traditionele zin van het woord, is de samenwerking tussen de bewoners en de ontwikkelaar. Bij cohousingprojecten gaat de ontwikkelaar in overleg met de bewoners: wat vinden ze zinvol om te delen? Hoe moet de gemeenschappelijke tuin eruit zien? Welke ruimtes zijn noodzakelijk en welke niet? Zo organiseren de bewoners zelf hun project, en werken ze samen om er een mooi geheel van te maken.”
Heb je nog ergens rekening mee moeten houden bij de ontwikkeling van het project?
“We wonen dichtbij het viaduct E17, en dat produceert nogal wat lawaai. Cohousing Gecco is een passiefbouw met erg goed isolerend buitenschrijnwerk. Hierdoor hebben we binnen geen last van lawaai. Sommige bewoners kozen zelfs voor een extra akoestische film op de ramen. Buitenshuis werd bij de inplanting rekening gehouden met geluidsmetingen door bureau Daedalus-Peutz. Daardoor én door de keuze voor lessenaarsdaken die het geluid hoger katapulteren, ontstaat een geluidsarm binnenplein.Voor de woningen heeft elke gelijkvloerse woonst een ‘porche’ -een luifel- en groendak die een geluidreductie geven van enkele decibels. Je merkt het: geluid is een groot ding.”
Bij een cohousing organiseren de bewoners zelf hun project, en werken ze samen om er een mooi geheel van te maken.
Het plan voor Cohousing Gecco
Waarom hebben jullie gekozen voor duurzame materialen?
“Het zou vandaag de meest vanzelfsprekende keuze moeten zijn bij alles…. zolang het betaalbaar is. Bij een cohousing loopt dat net iets anders dan bij privéwoningen. Privé kunnen mensen nóg duurzamere keuzes maken door bijvoorbeeld te kiezen voor bepaalde afwerkingsmaterialen, of door extra in te zetten op regenwaterfiltering. Maar wanneer het om gemeenschappelijke kosten gaat, hielden we ook rekening met de duurzaamheid van relaties tussen mensen met ongelijke inkomens.”
Elk bouwproces heeft zijn eigen verhaal: hebben jullie grappige, ontroerende of leuke anekdotes?
“Het was absoluut geen makkelijk proces: we kenden vertragingen door een geweigerde omgevingsvergunning, prijsverhogingen en firma’s die het lieten afweten, vervuilde grond, archeologische vondsten onder de geplande cohousing en daarbij nog eens Covid-19. Ik werd telkens opnieuw sterk ontroerd door de spontane inzet van iedereen, zelfs van mensen die omwille van fysieke en sociale moeilijkheden of omwille van hun hoge beroepseisen, verderaf wonen, … niet veel ruimte hadden om te helpen. Het is zo deugddoend, verbindend en solidair!”
- Het opruimen van het terrein hebben we samen gedaan: van 5 verlaten stacaravans tot zonnebanken en buitenkeukens en nog onnoemelijk veel andere rommel. Zo leerden we elkaar kennen en waarderen. Wie geen fysiek werk kon doen bracht soep en maakte heerlijke brownies.
- We maakten een lange takkenwal van de gerooide bomen, in veel betekenissen een verbindende activiteit
- We gingen als zelfbouwers aan de slag met het commonhouse: maandenlang en zo goed als elke dag hielpen ongeveer 10 bewoners tijdens een shift van 3 uur. Ze brachten ook familie en vrienden mee om het werk af te krijgen.
- We richtten een solidariteitsfonds op om de vervuilde grond mee te saneren. Na 2 weken hadden we al een schitterend bedrag verzameld. Het fonds zorgt er mee voor dat onverwachte groepskosten betaald raken zonder dat mensen extra moeten lenen.
- In de traphal van het gemeenschapshuis prijkt een prachtige gecco in de leemafwerking, symbool voor onze naam Gecco (Gentbrugse Ecologische Cohousing)
En als je één tip zou mogen geven aan toekomstige (ver)bouwers? Wat zou die dan zijn?
- Doe het met een lach op je gezicht, en hou de sfeer erin. Je moet een beetje humor hebben en goed kunnen relativeren, anders moet je niet beginnen aan een bouwproject – je verzuurt het leven van de vakmensen én van je medebewoners.
- Ga op bezoek naar Kamp C in Westerlo of een ander inspiratiepunt voor alle vragen rond duurzaam bouwen: je ziet daar alle mogelijkheden en krijgt antwoord op je duurzaamheidsvragen.
- Probeer de hoeveelheid ‘zelfwerk’ te beperken. Het vraagt een té grote inspanning van een groep. Sommige bewoners waren echt ‘op’ bij het verhuizen waardoor de afwerking van het commonhouse even ‘in de wacht’ is gezet. Twee jaar na de verhuis komt de energie terug en hopen we stilaan toe te zijn aan kit- en schilderwerken.
- Kies voor architecten en firma’s die kwalitatief werk leveren, maar ook plezier aan hun werk beleven. Kies voor de mensen die gepassioneerd over bouwen en wonen spreken, goed kunnen luisteren, meedenken, beelden tonen en alternatieven voorzien. Dat is goud waard.
- Hou je budget goed bij. Voorzie alvast een buffer van 10% meerkosten los van de duurdere keuzes die je in de loop van het proces zelf gaat maken!
- Blijf zelf zoeken – architecten en bouwfirma’s kennen niet noodzakelijk alle (afwerkings)materialen noch de prijs ervan, maar staan open voor jouw vragen en voor info die hen wordt aangereikt.
- Wederzijds vertrouwen is heel belangrijk: als architect, bewoner, aannemer, voeger of pleisteraar.
Bouwpartners: denc!-studio, Dhooge & Meganck, Bostoen, Lab15, Daidalos-Peutz
Meer weten over Cohousing Gecco? Bekijk het filmpje op de site van AVS!