Een appartementencomplex met studio’s die niet meer aan de normen van vandaag voldoen: het is geen vreemd verhaal. In Leuven werden drie van zulke studio’s circulair gerenoveerd. Met recuperatiematerialen en een demonteerbare inrichting. Het project kreeg de naam Circul’air.
De stad Leuven wil klimaatneutraal zijn in 2030, en hoe we wonen hangt daar sterk mee samen. Drie studio’s in de Fonteinstraat kregen daarom een grondige, circulaire renovatie om als voorbeeld te dienen voor andere, toekomstige projecten. De studio’s dienen de komende maanden namelijk als kijkwoning en worden nadien ingezet voor betaalbaar wonen.
De renovatie in een notendop
De studio’s bevinden zich in een appartementsgebouw uit de jaren ‘70. “Deze studio’s waren toe aan een grondige renovatie. We beslisten om volop in te zetten op circulariteit en duurzaamheid”, vertelt Lies Corneillie, voorzitter van AG Stadsontwikkeling Leuven. “We kozen ervoor om materialen maximaal te hergebruiken. Hadden we toch nieuwe materialen nodig, dan opteerden we voor duurzame alternatieven. Alles is bovendien demonteerbaar, zodat de materialen in de toekomst eenvoudig hergebruikt kunnen worden. We sluiten zo de kringloop van materialen en gaan spaarzaam om met kostbare grondstoffen.”
Het aanrecht werd gemaakt van gerecupereerde inoxplaten van het Leuvense Politiehuis
Urban mining
Al bij het begin van de renovatie werd een circulair principe toegepast: ‘urban mining’, waarbij de waardevolle materialen uit de studio’s werd gerecupereerd. Denk aan hout, metaal, tegels, gootstenen en deuren. Een deel werd hergebruikt, een ander deel ging naar de Leuvense Materialenbank of naar nieuwe eigenaars.
Recuperatiematerialen en productieoverschotten
Materialen die niet hergebruikt konden worden, werden gezocht op andere plaatsen. Productieoverschotten en recupmaterialen hebben hun plaats gekregen in de gerenoveerde studio’s. Zo zijn de inox werkbladen van de keukens afkomstig uit het Leuvense Politiehuis. De karaktervolle houten vloer werd elders geweigerd omwille van de nerftekening en zou in de gangbare praktijk op de afvalberg beland zijn. Schoorsteenmantels uit afbraakpanden werden verwerkt tot unieke natuurstenen mozaïekvloeren in de inkomhalletjes. Het bestaande buitenschrijnwerk werd behouden en ingevuld met nieuwe, isolerende beglazing.
Maximaal demonteerbaar
Waar toch nieuwe materialen werden toegepast, koos AG Stadsontwikkeling Leuven voor duurzame alternatieven: hernieuwbaar, bio-based en recycleerbaar. Zo werd er bijvoorbeeld kurk gebruik voor de vloerisolatie. De studio’s zijn bovendien zo ingericht en opgebouwd dat alles demonteerbaar is. Zo kunnen de materialen later opnieuw gerecupereerd worden. Technieken zijn toegankelijk en lopen in bereikbare gootjes onder de vloer. Daardoor kunnen ze in de toekomst eenvoudig aangepast of vernieuwd worden, zonder dat er breekwerk aan te pas komt.
Vensterbank van recupmaterialen
Ongekende wegen bewandelen
“Het was echt experimenteren en afstappen van gangbare praktijken", vertelt Lies Corneillie. Ook voor aannemers bleek het een nieuwe ervaring, die flink moesten wennen aan het feit dat er nergens iets ingeslepen hoefde te worden. “Zo doen we dat normaal niet,” klonk het bij de uitvoerders. Toch mag het resultaat er zijn, en kan het als voorbeeld dienen voor andere projecten. Voor de renovatie van deze studio’s werkte AG Stadsontwikkeling Leuven samen met KPW architecten uit Leuven en verschillende aannemers en partners, onder meer uit de sociale economie.
Op weg naar een circulaire stad
De circulaire renovatie van deze studio’s is een deel van de ambitie van Stad Leuven om een circulaire en klimaatneutrale stad te worden. Aangezien meer dan de helft van de CO2-uitstoot in Vlaanderen afkomstig is van het produceren en verwerken van materialen, is het belangrijk dat we spaarzaam omgaan met kostbare materialen. “We hopen dat dit project een inspiratiebron zal vormen voor toekomstige bouw- en renovatieprojecten in onze stad”, besluit schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers.
