Je komt thuis aan in een lekker warm huisje. Wanneer je ‘s avonds van de keuken naar de living verhuist voor een avondje op de bank, verhuist de warmte mee. Een slimme thermostaat zorgt ervoor dat je verwarming zich aanpast aan je leefpatroon. Maar de apparaten kunnen erg verschillen qua kostprijs en functies.
Slimme thermostaat vs “domme thermostaat”
Grofweg bestaan er 3 types: de manuele thermostaat die je handmatig in- of uitschakelt, de programmeerbare thermostaat die je zelf instelt volgens je leefpatroon, en de slimme thermostaat die eigenlijk exact hetzelfde doet, maar dan automatisch. Extra voordelen zijn wel de wificonnectie waardoor je het apparaatje kan bedienen via je smartphone, of geofencing, dat aan je slimme thermostaat laat weten dat hij mag inschakelen wanneer je bijna thuis bent.
Rasechte techneuten kunnen het ding koppelen aan bepaalde automodellen (Mercedes) of aan sommige smart watches (Jawbone) die registreren waar je je bevindt en of je al wakker bent. De EasyControl thermostaat van Bosch kan je binnenkort bijvoorbeeld koppelen aan Amazon Alexa, zodat je tussen de soep en de patatten door even aan Alexa kan vragen de temperatuur een beetje te laten zakken. De sensoren constateren trouwens ook in welke kamer je bent, en uiteraard krijg je steeds een gedetailleerd maandrapport van je verbruik. Je kan het zo gek niet bedenken, of de slimme thermostaat heeft het in huis.
Wat heb ik nodig om een slimme thermostaat te installeren?
De installatie van een slimme thermostaat op zich is meestal - maar spijtig genoeg niet altijd - vrij eenvoudig: de installateur plaatst het toestel, je downloadt de app, en je bent vertrokken. Alle toestellen kunnen bediend worden met de smartphone. Daarnaast is ook een modulerende ketel (met meerdere standen dan enkel aan/uit) een reden om je keuze aan een extra kritisch onderzoek te onderwerpen, want je moet dan wel een thermostaat kiezen die zo’n ketel modulerend kan aansturen. Best check je op voorhand of je slimme thermostaat wel compatibel is met je verwarmingssysteem. Ook als je vloerverwarming of een warmtepomp hebt, zijn maar weinig slimme thermostaten geschikt. Warmtepompen behalen het hoogste rendement namelijk als er een constante temperatuur heerst in je woning: je slimme thermostaat zou dus maar weinig werk hebben.
Lees ook: Een slimme thermostaat kopen: waarop letten?
Hoeveel kost een slimme thermostaat?
Een slimme thermostaat kopen kan in principe “gratis”, want sommige energieleveranciers bieden het aan bij (meestal weliswaar meerjarige) contracten of bij de aankoop van je verwarmingsinstallatie. Verbind je je liever niet aan een leverancier, dan reken je best op een bedrag tussen € 150 en € 500, afhankelijk van hoeveel snufjes je nodig hebt.
Volgens de leveranciers bespaar je er gelukkig “tot honderden euro’s per jaar” mee, al moet er toch een kanttekening gemaakt worden bij dergelijke straffe uitspraken. Tenzij je 's winters dag en nacht ongegeneerd je thermostaat op 22 graden laat staan, zelfs als je niet thuis bent, zal je waarschijnlijk niet aan zo’n indrukwekkende besparingen komen. Integendeel: je verbruik kan zelfs omhoog gaan. Want wie vandaag thuiskomt en een half uurtje de kilte verbijt tot zijn huis is opgewarmd, zal met een slimme thermostaat - die je huis al voorverwarmt tegen je thuiskomst - net méér gaan verbruiken. Ecobouwers nam de proef op de som en ging eens luisteren bij Kathleen, die over een gascondensatieketel met slimme thermostaat beschikt.
Een slimme thermostaat: de moeite of niet?
Een slimme thermostaat doet in principe dus niet veel meer dan de temperatuur op gezette tijden doen stijgen en dalen, net zoals een gewone programmeerbare thermostaat. Het verschil ligt in de automatisering en eventueel enkele bijkomende high-tech snufjes. Wie op min of meer gezette tijdstippen binnen en buiten wandelt kan zich dus evengoed een goedkoper, programmeerbaar model aanschaffen. Leid je een onregelmatig leven of ben je erg gesteld op comfort, dan is het kleinood toch wel de moeite.
Er zijn grote verschillen tussen slimme thermostaat. Welke functies zijn zinvol voor jou en welke niet?
Een thermostaat met ... | Interessant als je ? | Niet interessant als (je) ? |
|---|---|---|
zelflerend gebruikerspatroon leert op welke tijden je afwezig bent of slaapt en zet de verwarming dan lager. | een vast dag- en nachtritme hebt. | een onregelmatig leefpatroon hebt. |
zelflerend opwarmen leert hoe snel het duurt om een kamer of de woning op te warmen | voornamelijk een regelmatig leefpatroon hebt (besparing tot max. 3 procent). | / |
bediening op afstand via een app | een onregelmatig leefpatroon hebt. | geen smartphone hebt of je smartphone niet compatibel is met de app. |
inzicht in je energieverbruik | eenvoudig energie wil besparen door up-to-date info. | / |
geofencing detecteert via de GPS functie van je smartphone of je thuis bent. | graag steeds toekomt in een warme woning. | - niet alle leden van het gezin een smartphone hebben met de app |
aanwezigheidsdetectie met regeling per kamer: neemt waar of je thuis bent en in welke kamers. | vaak vergeet de verwarming lager te zetten in een kamer (bv. kamer van kinderen). | - woning veel hoeken heeft en er zo dode hoeken ontstaan, waardoor het systeem verkeerdelijk denkt dat je afwezig bent (koude kamer) |
regeling per (groep) kamer (zonder detectie) | een onregelmatig leefpatroon hebt. | de kostprijs wil beperken (één slimme thermostaatkraan per kamer). |
modulerend stoken en communcatieprotocol doet je CV-ketel efficiënter opwarmen door hem minder hard te laten branden. | een modulerende CV-ketel hebt die compatibel is met een slimme sturing. | geen modulerende ketel hebt. |
Meer lezen:
Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikels rond de slimme woning. “De slimme woning” is een project van Bond Beter Leefmilieu, EnergieID en Efika Engineering, gesteund door de provincie Vlaams-Brabant.
