Vóór je een thuisbatterij aanschaft stel je jezelf best eerst de vraag of zo’n batterij de moeite is en welk type batterij voor jou het meest geschikt is. Knoop doorgehakt? Dan zal je onderstaande elementen moeten voorzien.
Om een thuisbatterij te installeren heb je best nodig:
voldoende ruimte
zonnepanelen
een extra of bidirectionele omvormer
een bidirectionele of digitale meter
een geschikte batterij
Een aangepaste ruimte
De ideale verblijfplaats voor een thuisbatterij is koel en ruim, zoals een garage of technische ruimte. Je hebt ook heel wat plaats nodig: reken op de afmeting van een grote diepvries. Sommige types, zoals de Tesla Powerwall, kun je zowel binnen als buiten installeren. Maar dat is niet voor elke batterij een optie. De meeste batterijen houden niet van vriestemperaturen. Hang je ze aan een muur, weet dan dat ze makkelijk meer dan 100 kg weegt.
Zonnepanelen
PV-panelen zijn cruciaal om een thuisbatterij volledig te benutten. Zonder PV-panelen ben je zowel financieel als praktisch beter af met energie die rechtstreeks van het net komt.
De grootte van je zonnepaneleninstallatie hangt af van je elektriciteitsverbruik. Op basis van je verbruik wordt het type batterij en het aantal zonnepanelen bepaald. Een evenwichtige installatie staat garant voor een lange levensduur en een hoge opbrengst.
Een bidirectionele omvormer
De omvormer is één van de belangrijkste elementen binnen je thuisbatterijsysteem. Hij zorgt er voor dat je thuisbatterij optimaal rendeert door het stroomverkeer tussen je PV-panelen, thuisbatterij en het elektriciteitsnet optimaal te organiseren. Het hele systeem werkt volledig automatisch.
Wie zonnepanelen op z’n dak legt, heeft normaal al een omvormer. Leveren je zonnepanelen meer energie dan je op dat moment zelf verbruikt, dan stuurt de omvormer die energie het net op en draait je teller terug. Verbruik je meer energie dan je zonnepanelen produceren, dan haalt de omvormer extra energie van het net af.
De meeste omvormers zijn echter niet geschikt voor een batterijsysteem. Ze werken maar in één richting: van je PV-panelen naar het net en je apparaten. Een batterij moet daarentegen kunnen op- en ontladen. Om een thuisbatterij te installeren heb je dus ook een extra omvormer nodig die stroom niet alleen van en naar het net kan sturen, maar ook van en naar de batterij of een nieuwe bidirectionele omvormer. Installeer je nu zonnepanelen, en wil je op termijn een thuisbatterij plaatsen? Dan kies je dus best nu al voor een omvormer die daarvoor uitgerust is.
Een bidirectionele of digitale meter
Een bidirectionele meter meet je stroomverbruik en de opbrengst van je PV-panelen: dit type meter draait niet terug, maar registreert precies wanneer je stroom van het net neemt of erop zet. Daarmee vermijd je het prosumententarief, wat cruciaal is om de batterij financieel te laten renderen.
Lees ook: Thuisbatterijen: veelbelovend maar nog niet rendabel
Op termijn worden de courante analoge meters sowieso vervangen door digitale meters. Als je een digitale meter hebt, moet je uiteraard geen bidirectionele meter meer kopen.
Een geschikte batterij
Er bestaan verschillende soorten thuisbatterijen. De belangrijkste specificaties waar je moet op letten zijn de opslagcapaciteit, de ontlaadkracht en de ontladingsdiepte.
Opslagcapaciteit
Met een thuisbatterij sla je zelf geproduceerde zonnestroom op in huis. De opslagcapaciteit van een batterij - aangegeven in kWh - geeft aan hoeveel energie de batterij kan opslaan. Voor een Vlaamse woning ligt de ideale opslagcapaciteit rond de 5 à 6 kWh. Dan hoef je in de lente- en zomermaanden vrijwel geen stroom van het elektriciteitsnet af te nemen. Waar een normale woning ongeveer 30procent van zijn eigen zonnestroom direct gebruikt, zal een huishouden met een thuisbatterij tot 70 procent van zijn eigen stroom gebruiken.
Ontlaadkracht
Hoewel de opslagcapaciteit aangeeft hoeveel energie je batterij kan opslaan, vertelt ze niet hoeveel stroom een batterij op een bepaald moment kan leveren. Om een volledig beeld te krijgen, moet je ook rekening houden met de ontlaadkracht (of het (piek)vermogen): de maximale hoeveelheid elektriciteit die een batterij kan leveren op één moment. Om de juiste batterijkeuze te maken, moet je daarom kijken naar twee elementen: hoeveel stroom kan er in mijn batterij en hoeveel stroom kan ik tegelijkertijd afnemen uit de batterij.
Een voorbeeld:
hoge capaciteit, lage ontlaadkracht: de batterij levert weinig stroom, maar wel voor lange tijd. Goed om enkele toestellen te laten draaien.
lage capaciteit, hoog ontlaadkracht: de batterij voorziet je hele woning van energie, maar slechts voor enkele uren
DoD of diepontlading
De meeste batterijen kun je best niet geheel ontladen, om schade te voorkomen. De ontladingsdiepte (DoD of Depth of Discharge) geeft aan welk percentage van je opgeslagen energie je feitelijk kan gebruiken. De meeste fabrikanten zullen een maximale DoD specificeren voor optimale prestaties. Voor loodbatterijen is dat ongeveer 50 procent, lithium-ion batterijen schommelen rond de 80 à 90 procent. Zoutwaterbatterijen kunnen nagenoeg volledig ontladen worden.
Concreet: als een batterij van 10 kWh een ontladingsdiepte heeft van 50 procent, kun je slechts 5 kWh van de batterij gebruiken voor ze opnieuw moet opladen. Dat betekent dat je een loodzuur systeem moet overdimensioneren om een aanvaardbare levensduur te bereiken.
Je verbruik
Een thuisbatterij is enkel zinvol als er voldoende stroomverbruik is in je woning. Een thuisbatterij moet namelijk dagelijks voldoende kunnen opladen, zodat je genoeg laad- en ontlaadcycli doorloopt. Voor mensen met een beperkt elektriciteitsverbruik is een mobiele batterij, zoals een elektrische wagen, soms een interessantere investering.
Budget
Opslagtechnologie is niet goedkoop. Momenteel schommelen de prijzen tussen 5.000 euro en 10.000 euro (inclusief installatie), afhankelijk van het merk, grootte en het type. Of een batterij interessant is voor jou, lees je hier.
Lees ook:
- Thuisbatterijen: veelbelovend maar nog niet rendabel
- Welke types thuisbatterijen zijn er?
- Artikel Livios: alles wat je moet weten over een thuisbatterij
- Artikel Livios: zijn thuisbatterijen vandaag al rendabel?
Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikels rond de slimme woning. “De slimme woning” is een project van Bond Beter Leefmilieu, EnergieID en Efika Engineering, gesteund door de provincie Vlaams-Brabant.
