Vlaanderen telt 930.000 appartementen in ongeveer 140.000 appartementsgebouwen. Veel van die gebouwen zijn erg verouderd en staan dan ook voor een grondige energetische renovatie. Zo wordt het appartement veel comfortabeler voor de bewoner, en stijgt het ook in waarde. Tegen 2050 moeten alle huizen en appartementen zelfs EPC-label A behalen en fossielvrij verwarmd worden. Daarom neemt de Vlaamse overheid nu maatregelen om het makkelijker te maken om appartementen te renoveren.
Op deze maatregelen kan jij beroep doen
1. Het Renovatiemasterplan
Het vergt een heel andere aanpak om een appartementsgebouw te renoveren dan om een gezinswoning op te knappen. Door mede-eigendom, gemeenschappelijke delen, de grootte van het gebouw en collectieve installaties, wordt het al snel een complexe situatie. Een technisch en financieel advies is in elk geval nodig, idealiter gecombineerd met procesbegeleiding voor de individuele eigenaars en de VME (vereniging van mede-eigenaars).
Het ‘renovatiemasterplan’ maakt dat allemaal iets makkelijker. Appartementsgebouwen met minstens 15 eenheden kunnen een masterplan laten opmaken door een geselecteerd studiebureau. De Vlaamse overheid voorziet een financiële ondersteuning tot 12.000 euro (incl. btw en max. 60% van de factuur) voor de opmaak van zo’n masterplan dat al snel meer dan 20.000 euro kan kosten.
Het renovatiemasterplan bestaat uit twee delen. Enerzijds het meerjarenonderhoudsplan dat zich baseert op de technische aspecten zoals beschreven in de Vlaamse Wooncode. Het plan neemt de vervangingsinvesteringen en de wettelijke verplichte investeringen op voor een periode van 20 jaar. Anderzijds heeft het plan ook een duurzaam renovatiescenario met een stappenplan om het EPC-label op te krikken naar label A en om over te stappen op fossielvrije verwarming. Zo krijgen de bewoners en de syndicus een idee over welke stappen ondernomen moeten worden en in welke volgorde. Ook weten ze hoeveel de investeringskost zal zijn en wat ze zullen besparen. Dankzij dit masterplan krijgen alle betrokkenen een duidelijk overzicht van de verschillende acties die nodig zijn om het appartementsgebouw toekomstbestendig te maken!
Wat als het appartementsgebouw minder dan 15 eenheden bezit?
Mede-eigenaars en syndici van appartementsgebouwen met minder dan 15 eenheden komen niet in aanmerking voor de financiële tussenkomst voor de opmaak van het renovatiemasterplan, maar zij kunnen wel nog advies krijgen in het kader van de collectieve renovatiepremie. Deze premie wordt uitbetaald door de distributienetbeheerder aan de BENOcoach. Een BENOcoach heeft een duidelijk omschreven takenpakket. Hier vallen o.a. het opstellen van een energetisch renovatieadvies onder, maar ook de administratieve ondersteuning, de aanvraag van premies, enz
2. Coaching
Het renovatiemasterplan kan je aanvragen bij VEKA, maar als je extra ondersteuning bij wenst voor de uitvoering, dan kan je beroep doen op een coach. Deze coach zal de VME op een neutrale manier informeren en sensibiliseren over het nut en noodzaak van een grondige energetische renovatie. Daarnaast zal die een plan van aanpak voorstellen, informatie geven over de opmaak van het renovatiemasterplan en de VME bijstaan bij de opmaak van een aanvraagdossier.
Een coach vormt ook een aanspreekpunt voor de eigenaars. Als het renovatiemasterplan wordt opgemaakt, zal de coach de mede-eigenaars helpen bij een correcte interpretatie van het renovatiemasterplan en de conditiestaatmeting. De coach zal ook de financieringsmogelijkheden in kaart brengen door de premies en voordelige leningen die van toepassing zijn op te sommen. Voor deze dienstverlening voorziet de Vlaamse overheid een premie voor de renovatiecoach tot max. 7500 euro (afhankelijk van het aantal eenheden), zodat deze dienstverlening in de meeste gevallen kosteloos aangeboden kan worden
3. Mijn VerbouwPremie
Ook voor het renoveren van een (individueel) appartement zijn er heel wat premies. Via www.mijnverbouwpremie.be kan je premies voor renovatiewerken aanvragen. Het gaat dan over werken aan de gebouwschil (bvb muur- of dakisolatie, beglazing) en voor het opwaarderen van de installatie(s) voor de verwarming (bvb warmtepomp) en het sanitaire warm water (bvb warmtepompboiler of zonneboiler).
Er zijn zowel premies voor werken aan de individuele appartementen (privatieve delen) als aan de gemeenschappelijke delen. Voor de premie voor de werken aan de privatieve delen, hangt de premiehoogte af van het inkomen: hoe lager het inkomen, hoe hoger de premie. Maar er is geen inkomensplafond. Iedereen heeft dus recht op een premie.
Ook de VME heeft recht op een premie bij werken aan de gemeenschappelijke delen. Deze premie is dezelfde als de premie voor de ‘hoogste inkomenscategorie’. Voor dakisolatie betekent dat bijvoorbeeld een premie van 8 euro/m² met een maximum van 40% van de factuur.
Personen uit de laagste en middelste inkomenscategorieën kunnen aanvullend op de premie voor de VME en voor werken aan de gemeenschappelijke delen, ook nog aanspraak maken op de ‘aanvullende premie’ voor dezelfde werken. Dat premiebedrag wordt dan berekend in functie van het proportioneel aandeel van het appartement in het appartementsgebouw.
4. Mijn VerbouwLening
Voor bewoners uit de laagste en middelste inkomenscategorieën bestaat er ‘Mijn VerbouwLening’: zij kunnen 60.000 euro lenen voor de renovatie van de privatieve delen. Deze lening kan aangevraagd worden via het Energiehuis of online. De gehanteerde rentevoet is steeds 3% onder de wettelijke rentevoet en kan niet onder 0% gaan. Voor de eigenaar-verhuurder die verhuurt aan een sociaal verhuurkantoor, zijn er geen inkomensplafonds. Ook de VME kan een lening aangaan. Deze bedraagt maximaal 60.000 euro, vermeerderd met 25.000 euro per appartement.
Een voorbeeldje:
De VME van een appartementsgebouw van 30 eenheden heeft beslist om het dak (200 m²) en de buitenmuren (600m²) van het appartementsgebouw te isoleren. De VME laat een renovatiemasterplan opmaken en daaruit blijkt dat het dak best eerst aangepakt wordt en daarna de muren. De werken worden geraamd op 300.000 euro incl. btw voor de VME.
- Kostprijs renovatiemasterplan: 18.000 euro incl. btw, waarvan 10.800 euro incl. btw (max. 60% van de factuur) wordt betaald door het VEKA. Dus de VME betaalt nog 7.200 euro incl. btw.
- Premie voor de VME voor de werken aan de gemeenschappelijke delen: 19.600 euro.
- Afhankelijk van de inkomenscategorie kan er nog een aanvullende premie aangevraagd worden die kan oplopen tot enkele duizenden euro’s.
- Mijn VerbouwLening voor de VME: 300.000 euro tegen een rentevoet van 2.25% voor 20 jaar (3% korting op de wettelijke rentevoet). Dat betekent een maandlast van 1.550 euro en dus 52 euro per maand per appartement.
- Labelpremie: voor een appartement met een slecht EPC-label (D, E of F) dat gerenoveerd wordt naar label A of B, is er een bijkomende premie van respectievelijk 3.750 euro en 2.500 euro.
Renovatieverplichting
Sinds begin dit jaar moeten kandidaat-kopers die een appartement kopen met een slecht EPC-label (label E of F), binnen de vijf jaar het appartement energetisch opwaarderen tot minstens label D. Maar label D is slechts een tussenstap. De Vlaamse overheid heeft een meerjarenplan, waarbij de norm telkens strenger wordt. Wie bijvoorbeeld in 2028 een appartement met een slecht EPC-label koopt, moet binnen de vijf jaar minstens tot label C renoveren. De minimale EPC-labels worden zo stapsgewijs verstrengd om tegen 2050 uit te komen op label A. Ook voor huizen geldt een gelijkaardige verplichting.
Meer informatie nodig? Kijk eens op www.vlaanderen.be/renovatiemasterplan