Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.
Over kalk zou ik een boek kunnen schrijven, dus ik zal trachten bondig te zijn. Hydraatkalk verhardt door opname van CO2 of koolzuur uit de lucht. Hydraulische kalk verhardt door opname van water ofte H2O. De micro-poriënstructuur van uitgeharde hydraatkalk is veel, veel fijner dan van uitgeharde hydraulische bindmiddelen. Dit heeft te maken met het zgn Blaine-getal, maar daar val ik u verder enkel mee lastig als ge er om vraagt. Deze poriënstructuur is in feite zo fijn dat er geen plaats is voor waterdamp. Die wordt er dus uitgeperst. Naar de lucht toe. Daardoor wordt de kalklaag (bv kalkpleister en/of kalkverf) droger, en gaat vocht uit de onderliggende wand "opzuigen". Zodoende komt er in feite een pompwerking op gang: met hydraatkalk kan je dus een gebouw actief droog maken. Droge wanden zijn gezonder, en vooral, isoleren ook beter. Hydraulische bindmiddelen laten grovere poriën na, waarin zich zouten kunnen afzetten, ttz. bij het uitdrogen van de pleister, mortel, edm, gaat het water verdampen, meegevoerde zouten niet, zij kunnen kristalliseren binnen de pleister/mortel/verf. Daardoor zullen zij achteraf vocht aantrekken en weerhouden. In de winter zullen dergelijke mortels/pleisters/verven bevriezen en mettertijd kapotvriezen. Hun levensduur is dus beperkter dan de hydraatkalk, die de zouten naar buiten evacueert, waar ze gewoon af te spoelen zijn (bv door regen). Soms "nadeel" bij hydraatkalk = langere verhardingstijd. Hydraulische bindmiddelen trekken sneller aan (vooral cement, het meest hydraulische vd bindmiddelen, maar ook cement wordt met o.m. kalk gemaakt...) wat soms voordelig kan zijn. Ook onder de grond, waar geen CO2 kan toetreden, is hydraulisch bindmiddel aangewezen, omdat hydraatkalk daar niet kan uitharden. Ook voor waterdicht werk is hydraulisch bindmiddel beter. Het verhaal is natuurlijk nog veel gecompliceerder dan dit, want veel hangt ook af van bv de korrelopbouw van de vulstoffen (granulometrie). Dan is er nog de kalksteen (calciumcarbonaat) waar men mee begint: In België hebben we de zuiverste kalksteen van Europa, vandaar dat we hier ook de zuiverste kalk kunnen maken. Hoe meer "verontreinigingen" in deze kalksteen zitten (dit zijn meestal ijzer- en aluminiumoxides en/of siliciumoxides, of m.a.w. "klei") hoe hydraulischer de kalk zal worden, en hoe hoger de temperatuur nodig om hem te branden. Dus hoe hydraulischer, des te hoger de co2 afdruk. Bovendien recupereert hydraatkalk een belangrijk deel van de CO2 door deze bij de carbonisatie (=verharding) weer op te nemen. Kalksteen wordt gebrand (= CaO) en deze calciumoxide wordt geblust met water. Dit vormt ofwel gebluste kalk in pastavorm (met overmaat aan water) ofwel in poedervorm (= hydraatkalk in poedervorm). Meng je dit met water tot mortel/pleister/verf dan gaat dit dus o.i.v. koolzuur verstenen en weer dezelfde kalksteen vormen die deze vroeger is geweest. Hydraulische kalk daarentegen stopt bij het blussen: je zou hem nog in poedervorm kunnen blussen, maar van zodra je er nu weer water bij doet, gaat deze verstenen.` De werkelijkheid is ingewikkelder, want hydraulische kalk kan gaan van zeer licht tot zeer sterk hydraulisch. De romeinen waren meesters in het beheersen van kalktechniek: zij gebruikten uitsluitend hydraatkalk, en waar ze een hydraulisch effect nodig hadden, deden ze dat met o.m. puzzolaan-aarde, en aan onze kanten deden ze dit met tras (= beiden een tufsteenachtig vulkanisch gesteente), zodat ze dit onder controle hadden. Dit was slim bekeken, want het blijkt duurzamer te zijn dan hydraulische kalken. Vele van hun gebouwen staan nu nog recht en de koepel van het Partenon is uit een kalkbetonneke: het begrip betonrot is dus duidelijk niet van toepassing op kalk, want het staat er ong. 2000 jaar... Dus, want ik ga hier stoppen, hydraatkalk (calciumhydroxide) geeft veel fijnere bouwstoffen, zeer duurzaam, met zelfherstellend vermogen tegen scheurtjes, en onwaarschijnlijk goed vochtregulerend en droogmakend. Maar kan niet echt goed tegen water. Dus voor waterdicht werk neem je best een hydraulisch systeem. Een "beetje" hydraulisch heeft niet veel zin, want dat vormt kleine stukjes "skelet", die helemaal niet aan elkaar hangen. In feite is zelfs hier hydraatkalk + tras een betere oplossing. Hoewel hydraulische kalk altijd nog elastischer, soepeler, duurzamer, dampopener en gezonder is dan cement. Zo. En dan weten dat er mensen zijn die beweren dat hydraatkalk en hydraulische kalk allemaal hetzelfde is... Groetjes. Wolf.
oke merci voor alle uitleg het is voor mijn school ik zit in het 7 de jaar beroeps op VITO hoogstraten in ik volg bezeten en vloeren kort samen gevat afwerking in de bouw sector :D
ik heb zelf al enkele muren met de kalkpasta van wolf jordan bezet, maar steeds komen er toch scheuren in.De hechting langs de andere kant is geen probleem. Ik heb de kalkpasta gemengd met de vlaslemen en wit zand. Nu was mijn bedenking dat wit zand misschien te scherp was en ik beter lommelenzand of nog een andere soort gebruik. Weet er iemand of het mogelijk is om op de gescheurde ondergrond een kalklaag over te zetten die niet scheurt?
Scheuren in kalkpleisters hebben meestal de volgende oorzaken: 1. te snel aantrekken. Remedie: de ondergrond op voorhand voldoende bevochtigen. "Voldoende" wil zeggen: zonodig 3 dagen op voorhand beginnen om de wand nat te spuiten, nat wil bij erg droge ondergrond zeggen: zeik-nat! De dag van het bezetten zonodig nog eens lichtjes nat nevelen (en natuurlijk zien dat er geen waterfilm op het oppervlak staat). Daardoor zal de pleister langzaam aandrogen, minder of niet scheuren. Trouwens, de eerste dagen zou je de scheurtjes gewoon weer kunnen dichtdrukken. 2. te lang blijven werken in de pleisterlaag: zeker met een metalen spaan mag je echt niet lang aan 1 stuk in een kalkpleister werken, want dan druk je het water uit de pleister, je krijgt blazen en de pleister zal loskomen. Moet je lang nawerken in de pleister, neem dan een houten spaan (dag op voorhand in water zetten) of eventueel een plastic spaan. 3. een niet-homogene ondergrond (= allerhande verschillende materialen) kan ook aanleiding geven tot scheurtjes. Daar kan het verstandig zijn om in 2 lagen te werken: de eerste mag dan krimpscheurtjes krijgen, die worden met de 2de laag weer weggewerkt. In dat geval laat de die 1ste laag best wat ruwer staan, zodat de 2de laag goed kan hechten. Bij kalkpleisters kan je nat-in-nat werken, dwz de vorige laag moet niet eerst volledig verhard zijn vooraleer de volgende er over kan. Soms worden binnenpleisters gladder afgewerkt, bv met een dun laagje (1 tot 1,5 mm) pure kalkpasta. Dan doe je bij de pasta een beetje fijn zand, maar geen vlaslemen meer. Wit zand is inderdaad wat scherp, maar toch, het moet kunnen. Wat teveel water in de pleister, dus wat te platte specie, kan achteraf ook scheurtjes geven (meestal horizontale scheurtjes), omdat de specie uitzakt. Anderzijds kan te droge specie ook scheurtjes geven... Een gelijkgetrokken pleisterlaag met een sponsbord opsponzen en rechtzetten, geeft, in mijn ervaring, het beste resultaat. Geeft dit een antwoord op het probleem van Tim? Mvg.
U blijkt goed op de hoogte te zijn van de materie kalk. Ik werk in het Mola-moleninfocentrum en ben actief lid van de vzw Levende oost-vlaamse molens . Mogelijks is uw informatie ook interessante stof voor een voordracht , artikel of iets dergelijks.
Heb zonet enkele stukken muur vlak gemaakt met traskalk. Reeds barsten na een half uurtje!! Zodoende terechtgekomen op deze bijdrage en wil nu gewoon even merci zeggen aan Wolf voor deze info!
u blijkt erg veel verstand van kalk te hebben en de verwerking ervan. ik werk zelf regelmatig met beton cire, soms met tadelakt. de productinformatie is vaak erg beperkt en dat stoort me, want die goedjes zijn schreeuwend duur. weet jij of het mogelijk is om zelf portland te mengen met kalk of leem, evt een waterdichtingsmiddel en pigment om zelf beton cire te maken? zo ja, moet ik dan hydraatkalk gebruiken zoals in tadelakt (wat wel erg fragiel spul is) of eerder aan een hydraulische kalk denken?
Beton ciré? Is veel simpelder dan je zou denken: beton+was=béton ciré. Dat hoeft dus helemaal niet duur te zijn. Ipv cementbeton kan je dit ook toepassen op mengelingen met cement+kalk, cement+tras, cement+traskalk, traskalk, hydraulische kalk, hydraatkalk. Er hoeft dus helemaal geen cement in te zitten. Zeer mooie effecten kan je ook bekomen om dergelijke ondergronden in een olie te zetten. Liefst dan een (uiteraard natuurlijke) olie die aangepast is voor toepassing op steen. Ook een combinatie kan, nl. eerst olie en dan was. Hierdoor is er minder was nodig, meestal is was duurder dan een olie. Door de olie en/of olie+was wordt de ondergrond stofvrij, slijtvaster en neemt geen vlekken meer op.
Tadelakt is op zijn beurt een variante van kalkpleister. Het bestaat oorspronkelijk dus uit hydraatkalk (dus geen hydraulische kalk...), toeslagstoffen of vulstoffen (marmerpoeder) en pigmenten. Door de aard van bewerken wordt deze kalkpleister perfect waterdicht. Deze waterdichtheid bekomt men door op het gepaste moment de pleister met een geschikte verdunde zeep in te masseren en op te polieren. Dat vraagt behoorlijk aandacht en is arbeidsintensief. Maar fragiel? Valt wel mee, hoor. Eens uitgehard wordt dit verrassend sterk. Wel een aantal dingen vermijden, zoals azijn, kalkoplossende reinigingsproducten, schuursponsen, schoenen met zand en slijk, edm. Het vraagt eigenlijk heel weinig onderhoud: slechts 1 of 2 x per jaar opnieuw inzepen en klaar. Vergelijk dat maar eens met het slavenwerk, nodig om in een badkamer de voegen van de tegels schimmelvrij te houden....
Er bestaat ook een glanspleister waar men acrylaat aan toe voegt, waardoor het onmiddellijk glanst en waterdicht wordt, maar dat is natuurlijk geen échte tadelakt, dat vind ik goedkope namaak. Is trouwens ook echt niet zo mooi.
Reacties
Over kalk zou ik een boek kunnen schrijven, dus ik zal
trachten bondig te zijn.
Hydraatkalk verhardt door opname van CO2 of koolzuur
uit de lucht.
Hydraulische kalk verhardt door opname van water ofte
H2O.
De micro-poriënstructuur van uitgeharde hydraatkalk is
veel, veel fijner dan van uitgeharde hydraulische
bindmiddelen. Dit heeft te maken met het zgn
Blaine-getal, maar daar val ik u verder enkel mee lastig
als ge er om vraagt.
Deze poriënstructuur is in feite zo fijn dat er geen plaats
is voor waterdamp. Die wordt er dus uitgeperst. Naar
de lucht toe. Daardoor wordt de kalklaag (bv
kalkpleister en/of kalkverf) droger, en gaat vocht uit de
onderliggende wand "opzuigen". Zodoende komt er in
feite een pompwerking op gang: met hydraatkalk kan je
dus een gebouw actief droog maken. Droge wanden
zijn gezonder, en vooral, isoleren ook beter.
Hydraulische bindmiddelen laten grovere poriën na,
waarin zich zouten kunnen afzetten, ttz. bij het uitdrogen
van de pleister, mortel, edm, gaat het water verdampen,
meegevoerde zouten niet, zij kunnen kristalliseren
binnen de pleister/mortel/verf. Daardoor zullen zij
achteraf vocht aantrekken en weerhouden. In de winter
zullen dergelijke mortels/pleisters/verven bevriezen en
mettertijd kapotvriezen. Hun levensduur is dus
beperkter dan de hydraatkalk, die de zouten naar buiten
evacueert, waar ze gewoon af te spoelen zijn (bv door
regen).
Soms "nadeel" bij hydraatkalk = langere
verhardingstijd. Hydraulische bindmiddelen trekken
sneller aan (vooral cement, het meest hydraulische vd
bindmiddelen, maar ook cement wordt met o.m. kalk
gemaakt...) wat soms voordelig kan zijn. Ook onder de
grond, waar geen CO2 kan toetreden, is hydraulisch
bindmiddel aangewezen, omdat hydraatkalk daar niet
kan uitharden. Ook voor waterdicht werk is hydraulisch
bindmiddel beter.
Het verhaal is natuurlijk nog veel gecompliceerder dan
dit, want veel hangt ook af van bv de korrelopbouw van
de vulstoffen (granulometrie).
Dan is er nog de kalksteen (calciumcarbonaat) waar
men mee begint: In België hebben we de zuiverste
kalksteen van Europa, vandaar dat we hier ook de
zuiverste kalk kunnen maken. Hoe meer
"verontreinigingen" in deze kalksteen zitten (dit zijn
meestal ijzer- en aluminiumoxides en/of
siliciumoxides, of m.a.w. "klei") hoe hydraulischer de
kalk zal worden, en hoe hoger de temperatuur nodig
om hem te branden. Dus hoe hydraulischer, des te
hoger de co2 afdruk. Bovendien recupereert
hydraatkalk een belangrijk deel van de CO2 door deze
bij de carbonisatie (=verharding) weer op te nemen.
Kalksteen wordt gebrand (= CaO) en deze
calciumoxide wordt geblust met water. Dit vormt ofwel
gebluste kalk in pastavorm (met overmaat aan water)
ofwel in poedervorm (= hydraatkalk in poedervorm).
Meng je dit met water tot mortel/pleister/verf dan gaat dit
dus o.i.v. koolzuur verstenen en weer dezelfde
kalksteen vormen die deze vroeger is geweest.
Hydraulische kalk daarentegen stopt bij het blussen: je
zou hem nog in poedervorm kunnen blussen, maar van
zodra je er nu weer water bij doet, gaat deze verstenen.`
De werkelijkheid is ingewikkelder, want hydraulische
kalk kan gaan van zeer licht tot zeer sterk hydraulisch.
De romeinen waren meesters in het beheersen van
kalktechniek: zij gebruikten uitsluitend hydraatkalk, en
waar ze een hydraulisch effect nodig hadden, deden ze
dat met o.m. puzzolaan-aarde, en aan onze kanten
deden ze dit met tras (= beiden een tufsteenachtig
vulkanisch gesteente), zodat ze dit onder controle
hadden. Dit was slim bekeken, want het blijkt
duurzamer te zijn dan hydraulische kalken. Vele van
hun gebouwen staan nu nog recht en de koepel van het
Partenon is uit een kalkbetonneke: het begrip betonrot
is dus duidelijk niet van toepassing op kalk, want het
staat er ong. 2000 jaar...
Dus, want ik ga hier stoppen, hydraatkalk
(calciumhydroxide) geeft veel fijnere bouwstoffen, zeer
duurzaam, met zelfherstellend vermogen tegen
scheurtjes, en onwaarschijnlijk goed vochtregulerend
en droogmakend. Maar kan niet echt goed tegen water.
Dus voor waterdicht werk neem je best een hydraulisch
systeem. Een "beetje" hydraulisch heeft niet veel zin,
want dat vormt kleine stukjes "skelet", die helemaal niet
aan elkaar hangen. In feite is zelfs hier hydraatkalk +
tras een betere oplossing. Hoewel hydraulische kalk
altijd nog elastischer, soepeler, duurzamer,
dampopener en gezonder is dan cement.
Zo. En dan weten dat er mensen zijn die beweren dat
hydraatkalk en hydraulische kalk allemaal hetzelfde is...
Groetjes. Wolf.
oke merci voor alle uitleg het is voor mijn school ik zit in het 7 de jaar beroeps op VITO hoogstraten in ik volg bezeten en vloeren kort samen gevat afwerking in de bouw sector :D
Glenn,
Voila, nu hebt ge de uitleg gehad van de grootste kalk-specialist van België en omstreken!
Groeten,
RonnyR
Wolf,
Misschien geen slecht idee zoals je zelf aangeeft:
een goed boek schrijven over kalk en de toepassingen ervan.
Laat iets weten als het zover is !!
Jeroen
ik heb zelf al enkele muren met de kalkpasta van wolf jordan bezet, maar steeds komen er toch scheuren in.De hechting langs de andere kant is geen probleem.
Ik heb de kalkpasta gemengd met de vlaslemen en wit zand.
Nu was mijn bedenking dat wit zand misschien te scherp was en ik beter lommelenzand of nog een andere soort gebruik.
Weet er iemand of het mogelijk is om op de gescheurde ondergrond een kalklaag over te zetten die niet scheurt?
Scheuren in kalkpleisters hebben meestal de volgende oorzaken:
1. te snel aantrekken. Remedie: de ondergrond op voorhand voldoende
bevochtigen. "Voldoende" wil zeggen: zonodig 3 dagen op voorhand
beginnen om de wand nat te spuiten, nat wil bij erg droge ondergrond
zeggen: zeik-nat! De dag van het bezetten zonodig nog eens lichtjes nat
nevelen (en natuurlijk zien dat er geen waterfilm op het oppervlak staat).
Daardoor zal de pleister langzaam aandrogen, minder of niet scheuren.
Trouwens, de eerste dagen zou je de scheurtjes gewoon weer kunnen
dichtdrukken.
2. te lang blijven werken in de pleisterlaag: zeker met een metalen spaan
mag je echt niet lang aan 1 stuk in een kalkpleister werken, want dan druk
je het water uit de pleister, je krijgt blazen en de pleister zal loskomen.
Moet je lang nawerken in de pleister, neem dan een houten spaan (dag op
voorhand in water zetten) of eventueel een plastic spaan.
3. een niet-homogene ondergrond (= allerhande verschillende materialen)
kan ook aanleiding geven tot scheurtjes. Daar kan het verstandig zijn om in
2 lagen te werken: de eerste mag dan krimpscheurtjes krijgen, die worden
met de 2de laag weer weggewerkt. In dat geval laat de die 1ste laag best
wat ruwer staan, zodat de 2de laag goed kan hechten.
Bij kalkpleisters kan je nat-in-nat werken, dwz de vorige laag moet niet
eerst volledig verhard zijn vooraleer de volgende er over kan.
Soms worden binnenpleisters gladder afgewerkt, bv met een dun laagje (1
tot 1,5 mm) pure kalkpasta. Dan doe je bij de pasta een beetje fijn zand,
maar geen vlaslemen meer.
Wit zand is inderdaad wat scherp, maar toch, het moet kunnen.
Wat teveel water in de pleister, dus wat te platte specie, kan achteraf ook
scheurtjes geven (meestal horizontale scheurtjes), omdat de specie uitzakt.
Anderzijds kan te droge specie ook scheurtjes geven...
Een gelijkgetrokken pleisterlaag met een sponsbord opsponzen en
rechtzetten, geeft, in mijn ervaring, het beste resultaat.
Geeft dit een antwoord op het probleem van Tim?
Mvg.
check
dag wolf,
kan jii mij uw coordinaten doorgeven.
U blijkt goed op de hoogte te zijn van de materie kalk. Ik werk in het Mola-moleninfocentrum en ben actief lid van de vzw Levende oost-vlaamse molens . Mogelijks is uw informatie ook interessante stof voor een voordracht , artikel of iets dergelijks.
groeten jo bracke
Heb zonet enkele stukken muur vlak gemaakt met traskalk. Reeds barsten na een half uurtje!! Zodoende terechtgekomen op deze bijdrage en wil nu gewoon even merci zeggen aan Wolf voor deze info!
Bart
beste wolf,
u blijkt erg veel verstand van kalk te hebben en de verwerking ervan. ik werk zelf regelmatig met beton cire, soms met tadelakt. de productinformatie is vaak erg beperkt en dat stoort me, want die goedjes zijn schreeuwend duur. weet jij of het mogelijk is om zelf portland te mengen met kalk of leem, evt een waterdichtingsmiddel en pigment om zelf beton cire te maken? zo ja, moet ik dan hydraatkalk gebruiken zoals in tadelakt (wat wel erg fragiel spul is) of eerder aan een hydraulische kalk denken?
kunt u mij hiermee helpen?
vriendelijke groeten, wouter
lees "Het kalkboek" van Van Balen en je weet alles over kalk van verleden tot heden
Beton ciré? Is veel simpelder dan je zou denken: beton+was=béton ciré. Dat hoeft dus helemaal niet duur te zijn. Ipv cementbeton kan je dit ook toepassen op mengelingen met cement+kalk, cement+tras, cement+traskalk, traskalk, hydraulische kalk, hydraatkalk. Er hoeft dus helemaal geen cement in te zitten. Zeer mooie effecten kan je ook bekomen om dergelijke ondergronden in een olie te zetten. Liefst dan een (uiteraard natuurlijke) olie die aangepast is voor toepassing op steen. Ook een combinatie kan, nl. eerst olie en dan was. Hierdoor is er minder was nodig, meestal is was duurder dan een olie. Door de olie en/of olie+was wordt de ondergrond stofvrij, slijtvaster en neemt geen vlekken meer op.
Tadelakt is op zijn beurt een variante van kalkpleister. Het bestaat oorspronkelijk dus uit hydraatkalk (dus geen hydraulische kalk...), toeslagstoffen of vulstoffen (marmerpoeder) en pigmenten. Door de aard van bewerken wordt deze kalkpleister perfect waterdicht. Deze waterdichtheid bekomt men door op het gepaste moment de pleister met een geschikte verdunde zeep in te masseren en op te polieren. Dat vraagt behoorlijk aandacht en is arbeidsintensief. Maar fragiel? Valt wel mee, hoor. Eens uitgehard wordt dit verrassend sterk. Wel een aantal dingen vermijden, zoals azijn, kalkoplossende reinigingsproducten, schuursponsen, schoenen met zand en slijk, edm. Het vraagt eigenlijk heel weinig onderhoud: slechts 1 of 2 x per jaar opnieuw inzepen en klaar. Vergelijk dat maar eens met het slavenwerk, nodig om in een badkamer de voegen van de tegels schimmelvrij te houden....
Er bestaat ook een glanspleister waar men acrylaat aan toe voegt, waardoor het onmiddellijk glanst en waterdicht wordt, maar dat is natuurlijk geen échte tadelakt, dat vind ik goedkope namaak. Is trouwens ook echt niet zo mooi.
mvg