Eco én eenvoud met een leemkachel en houtfornuis

Centraal in het huis staan dan ook de leemkachel (finoven) en het houtfornuis waarop we koken. Geen 'centrale verwarming' dus. De leemkachel slaat de warmte op in geperste, ongebakken leemstenen. Heerlijke stralingswarmte. We halen tijdens de winterpiek met drie korte krachtige stookbeurten (in totaal ongeveer 2u stoken van wilg, populier, hazelaar of vlier) gemakkelijk 22° en na 24 u is de temperatuur slechts 2° gedaald. Door de hoge temperatuur in de verbrandingskamer is de verbranding ook zeer zuiver.

Qua isolatie: de binnenschil kreeg 6 cm gutex houtwol-isolatie, de houten roostering onder de livingvloer 10cm en het dak is gevuld met papiervlokken (Celit onderdak). Geen Polytheraan (PUR) dus.

Voor warm water zorgt een warmeluchtpompboiler (Midea) die 75 % van de energie gebruikt uit de warme lucht binnen (en de rest op elektriciteit). Toch is onze elektriciteitsfactuur een heel stuk lager dan gemiddeld: 16.000kWh zegt onze teller na 10 jaar (voor 5 gezinsleden), terwijl een gemiddeld gezin er 3500 per jaar heeft. Opzet geslaagd dus, en heel wat van de investering terugbetaald. Geen CV, mazout of gas te onderhouden of betalen!

Qua afwerking zijn de muren vooral geleemd (basisleem en een aantal kleuren leemfinish), zelfs voor een deel in de badkamer. Plafond uit fermacell en witte leemverf of T-paint. Maar ook veel hout, vooral grenen in verschillende vormen, waarvan ook een stuk recup. De keukenblok is gemaakt van kastanjehout uit een bos dichtbij. Ook ons brandhout komt van enkele stappen ver. De plafond van de badkamer uit verduurzaamd hout (plato), en ziet er nog nieuw uit. Uit eenvoud (en kostenbesparing) namen we gewone mechanische ventilatie: roosters in enkele ramen en zelf wat verluchten (de leem speelt ook een rol in vochthuishouding). We hebben zelfs geen dampkap in de keuken, en na 10 jaar hebben we enkel een wat glanzende leem bovenaan, maar dat sponzen we wel eens af. 

Het houtfornuis (old sweden) stoken we 10 tot 11 van de 12 maanden: als het té warm is, koken we even op elektriciteit. Koken op hout vraagt wat tijd om hout te voorzien (maar dat doen liefhebbers met veel plezier!), maar op zich is een vuurtje snel gestookt, een blokje vlot bijgestoken en de plaat na 5 minuten reeds warm genoeg om een ei te bakken. Heel uitnodigend om uitbundig te koken en te bakken, want alles is zomaar warm aan dat fornuis. De oven bakt ook sneller, zelfs op lagere temperatuur -en kenners smaken een verschil! Op die manier hebben we ook nog warm afwaswater. Water uit de put, want leidingwater ligt hier niet. En al was dat gietijzeren fornuis wel prijzig, we mogen toch 150 jaar gerust slapen dat ons kookfornuis niet kapot gaat, en alle elektriciteitspannes overbrugt. Duurzaam dus.

Verder hebben we kalei op de buitenmuur van de garage aangebracht en een kalkpleister met silicaatverf op het huis. Tot slot staat er bij ons ook een volledig ecologische zetel: quasi uniek en heel moeilijk te verkrijgen in België, maar volledig uit natuurlijke materialen en zonder koudschuim (PUR) dus! 

Geen technologisch hoogstaande eco-verbouwing met scherpe waarden misschien, maar de waarde van ecologie komt op deze manier toch wel sterk aan bod.